مراقب بابابزرگ باش! سالمندان بزرگترین قربانی دام‌های جعلی کریپتویی
شاید در دنیای پرسرعت و پیچیده ارزهای دیجیتال، کمتر کسی به فکر نسل قدیمی‌تر باشد. آن‌هایی که شاید کمتر با گوشی‌های هوشمند و اینترنت پرسرعت انس گرفته‌اند. اما آمارها فریاد می‌زنند: بابابزرگ‌ها و مادربزرگ‌های عزیز ما، متأسفانه به یکی از اصلی‌ترین اهداف کلاهبرداران دنیای کریپتو تبدیل شده‌اند! موج جدید کلاهبرداری‌ها با چنان شدتی بالا گرفته که زنگ خطر را برای همه ما، به‌عنوان فرزندان و نوادگان این عزیزان، به صدا درآورده است. گزارش‌های رسمی نشان می‌دهند که در سال ۲۰۲۴، میلیاردها دلار از دارایی‌های مردم در سراسر جهان در دام‌های جعلی ارز دیجیتال از دست رفته و بخش تکان‌دهنده‌ای از این قربانیان، دقیقاً همین قشر آسیب‌پذیر جامعه ما بوده‌اند.
بر اساس گزارش تکان‌دهنده سال ۲۰۲۴ مرکز شکایات جرائم اینترنتی اف‌بی‌آی (IC3)، حجم کلی ضرر ناشی از کلاهبرداری‌های مرتبط با ارز دیجیتال به رقمی سرسام‌آور معادل ۹.۳ میلیارد دلار رسیده است. این میزان، نسبت به سال ۲۰۲۳، افزایشی خیره‌کننده ۶۶ درصدی را نشان می‌دهد و گواه گسترش بی‌سابقه فعالیت مجرمانه در این حوزه است.
چرا سالمندان، بزرگترین قربانی این دام‌ها هستند؟
آمارهای این گزارش، بخش نگران‌کننده‌ای از این تصویر تاریک را روشن می‌کنند: افراد بالای ۶۰ سال. این گروه سنی در سال ۲۰۲۴، با ثبت حدود ۳۳,۰۰۰ شکایت مرتبط با رمزارز، مجموعاً متحمل ۲.۸ میلیارد دلار ضرر مالی شده‌اند. گزارش IC3 به صراحت اعلام می‌کند که گروه سنی ۶۰ سال و بالاتر، هم از نظر تعداد شکایات گزارش‌شده و هم از نظر میزان کلی زیان مالی، بزرگترین افزایش را در سال گذشته تجربه کرده‌اند.
این آمار تلخ، وظیفه ما را سنگین‌تر می‌کند؛ چرا که نشان می‌دهد کلاهبرداران با هدف قرار دادن اعتماد، احترام و شاید عدم آشنایی کافی این عزیزان با پیچیدگی‌های دنیای دیجیتال و ظرافت‌های کلاهبرداری‌های آنلاین، موفق شده‌اند سرمایه یک عمر تلاش آن‌ها را به تاراج ببرند. کلاهبرداری‌های سرمایه‌گذاری با وعده سودهای غیرواقعی و وسوسه‌کننده، اصلی‌ترین ابزار برای فریب این عزیزان بوده است.
دام‌ها همیشه یکسان نیستند: تغییر روش‌های کلاهبرداران
گرچه سالمندان در حال حاضر بیشترین ضرر کلی را متحمل شده‌اند، اما نباید فراموش کنیم که کلاهبرداران مدام در حال تغییر روش هستند. برای مثال، گزارشی نشان می‌دهد که نوع خاصی از کلاهبرداری که به آن پیگ بوچرینگ (Pig Butchering) می‌گویند و قبلاً بیشتر متوجه افراد مسن‌تر بود، اکنون به شکل فزاینده‌ای افراد جوان‌تر، به‌ویژه گروه سنی ۳۰ تا ۴۹ سال را هدف قرار می‌دهد. این مسئله تاکید می‌کند که خطر کلاهبرداری برای هیچ گروه سنی در بازار رمزارز از بین نرفته است.
مقابله با کلاهبرداری: عملیاتی برای نجات قربانیان
خوشبختانه، نهادهای قانونی نیز بیکار ننشسته‌اند. عملیاتی به نام ‘Operation Level Up’ با همکاری اف‌بی‌آی و سرویس مخفی ایالات متحده برای مقابله با کلاهبرداری‌های سرمایه‌گذاری در رمزارز آغاز شده است. این عملیات توانسته است ۴,۳۲۳ نفر را که قربانی کلاهبرداری‌های سرمایه‌گذاری شده بودند، شناسایی و مطلع کند. آماری تکان‌دهنده نشان می‌دهد که ۷۶٪ از این قربانیان حتی در لحظه کشف، نمی‌دانستند که مورد کلاهبرداری قرار گرفته‌اند!
این عملیات موفق به جلوگیری از ضررهای بیشتر و تخمیناً صرفه‌جویی ۲۸۵.۶ میلیون دلاری برای این افراد شده است. با این حال، شدت آسیب‌های روانی به حدی بوده که ۴۲ نفر از این قربانیان به متخصصان روانشناس معرفی شده‌اند که نشان از ابعاد پنهان و دردناک این کلاهبرداری‌ها دارد.
چگونه از خودمان و عزیزانمان در برابر این دام‌ها محافظت کنیم؟ گام‌های کلیدی برای امنیت همه
حفاظت از خود و آگاه ساختن اطرافیان، به‌ویژه والدین و پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها، اولین و مهمترین خط دفاعی در برابر این کلاهبرداری‌هاست. بیایید با جدیت این نکات کلیدی را رعایت کنیم و آن‌ها را با عزیزانمان به اشتراک بگذاریم:
تحقیقات کامل : مهمترین اصل! هرگز و هرگز بر اساس وعده‌های سود سریع، فشارهای روانی یا توصیه‌های افراد ناشناس در شبکه‌های اجتماعی یا تماس‌های ناخواسته سرمایه‌گذاری نکنید. در مورد هر پلتفرم، پروژه یا فرصت سرمایه‌گذاری که به شما معرفی می‌شود، شخصاً، دقیق و از منابع کاملاً معتبر تحقیق کنید.
حفظ اطلاعات شخصی و کلیدهای خصوصی: این خط قرمز شماست! هرگز و تحت هیچ شرایطی، کلید خصوصی کیف پول ارز دیجیتال یا عبارت بازیابی (Seed Phrase/Recovery Phrase) خود را در اختیار هیچ فرد، وب‌سایت یا پلتفرمی قرار ندهید. صرافی ها و کیف‌پول‌های معتبر هرگز این اطلاعات حیاتی را از شما درخواست نمی‌کنند.
هوشیاری در برابر تماس‌ها و پیام‌های ناخواسته: مراقب تماس‌ها، پیامک‌ها، پیام‌ها در اپلیکیشن‌ها (مانند تلگرام، واتس‌اپ) یا ایمیل‌های ناگهانی از سوی افرادی باشید که ادعا می‌کنند نمایندگان پشتیبانی پلتفرم‌ها، نهادهای قانونی، شرکت‌های سرمایه‌گذاری یا حتی دوستان قدیمی شما هستند و به بهانه‌های مختلف (مانند به‌روزرسانی، حل مشکل، فرصت سرمایه‌گذاری عالی) اطلاعات یا دسترسی شما را می‌خواهند. هویت آن‌ها را به دقت و فقط از طریق کانال‌های ارتباطی رسمی و شناخته شده آن نهاد یا فرد تایید کنید.
عدم اعتماد به وعده‌های سود غیرواقعی: هیچ بازار مالی در دنیا، سودی تضمینی، بدون ریسک و با درصد بسیار بالا (مثلاً روزانه یا هفتگی چند درصد) ارائه نمی‌دهد. کسی که چنین وعده‌هایی می‌دهد، به احتمال ۹۹.۹٪ کلاهبرداری است. بازار ارز دیجیتال پرنوسان است و سودهای بالا همواره با ریسک بالا همراهند.
استفاده از پلتفرم‌های معتبر و امن: همیشه برای خرید، فروش و نگهداری رمزارزهای خود از صرافی امن و کیف‌پول‌های شناخته شده، دارای مجوزهای لازم و با سابقه طولانی و خوب در زمینه امنیت و پشتیبانی مشتریان استفاده کنید. ویژگی‌های امنیتی حساب کاربری خود مانند احراز هویت دوعاملی (2FA) را فعال کنید.
آموزش و آگاهی مستمر: خود و اطرافیانتان را در مورد انواع رایج کلاهبرداری‌های رمزارز (مانند فیشینگ، راگ پول، پامپ و دامپ، پیگ باچرینگ، طرح‌های پانزی/هرمی) و نشانه‌های هشداردهنده آن‌ها به‌روز نگه دارید.
نتیجه‌گیری: همه ما مسئولیم؛ بیایید مراقب عزیزانمان باشیم!
آمار تکان‌دهنده سال ۲۰۲۴، زنگ خطری جدی و هشداری بیدارکننده برای تمام فعالان بازار رمزارز است. اگرچه سالمندان در حال حاضر متحمل بیشترین ضررهای کلی شده‌اند و نیاز به توجه و آموزش ویژه دارند، اما همانطور که دیدیم، کلاهبرداران روش‌های خود را تغییر می‌دهند و هیچ گروه سنی کاملاً در امان نیست.
حفاظت از دارایی‌های دیجیتال، مستلزم هوشیاری فردی، آموزش مستمر و استفاده از ابزارها و پلتفرم‌های امن و معتبر است. در صرافی تبدیل، ما متعهد به فراهم آوردن محیطی امن برای معاملات شما هستیم و منابع آموزشی لازم را در اختیارتان قرار می‌دهیم. از شما می‌خواهیم این اطلاعات را جدی بگیرید، خود را به‌روز نگه دارید و مهم‌تر از همه، با پدران، مادران، پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های عزیز خود صحبت کنید و آن‌ها را با زبان ساده و قابل فهم، در برابر این تهدیدات آگاه سازید.