طلا بخریم یا بیت کوین؟ مقایسه رشد بیت کوین و طلا در ایران

تا زمانی که هنوز بیت کوین پا به عرصه وجود نگذاشته بود، هرکسی که می‌خواست از کاهش ارزش سرمایه خود دربرابر تورم یا بحران‌های اقتصادی جلوگیری کند، به طلا پناه می‌برد. از وقتی بیت کوین ظهور کرد، یک گزینه جدید هم پیش روی سرمایه‌گذاران قرار گرفت و بنابراین، طبیعی است که این پرسش مطرح شود: طلا بخریم یا بیت کوین؟ این موضوع به‌ویژه برای ما ایرانی‌ها که در کشوری با شرایط اقتصادی ناپایدار، تحریم‌های بین‌المللی و تورم افسارگسیخته زندگی می‌کنیم و هر روز شاهد بالارفتن نرخ دلار و قیمت طلا هستیم، اهمیت بیشتری دارد.

به همین دلیل تصمیم گرفتیم در این مقاله، طلا و بیت کوین را با هم مقایسه کنیم و با ارزیابی رشد آن‌ها در ده‌سال گذشته (۱۳۹۳-۱۴۰۳)، نتیجه بگیریم که طلا برای سرمایه‌گذاری در ایران بهتر است یا بیت کوین. با ما همراه باشید.

فهرست عناوین

Toggle

طلا به‌عنوان یک دارایی امن و سنتی

معمولاً وقتی صحبت از حفظ ارزش پول می‌شود، اولین گزینه‌ای که به ذهن هرکسی می‌رسد، خرید و نگهداری طلا است. دلیل آن در وهله اول به ویژگی‌های منحصربه‌فرد طلا برمی‌گردد. برخی از این ویژگی‌ها عبارت‌اند از:

ذخیره ارزش: هزاران سال است که طلا در سطح جهانی به‌عنوان یک ذخیره ارزش به‌رسمیت شناخته شده است. از مصر باستان که فراعنه طلا را برای حفظ ثروت و قدرت خود انبار می‌کردند تا جنگ‌های جهانی که دولت‌ها و مردم برای حفظ ارزش پول خود طلا می‌خریدند، این فلز گرانبها همیشه به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری قابل‌اعتماد پذیرفته شده است.

دارایی امن: هم مردم عادی و هم دولت‌ها در طول بحران‌ها و شرایط ناپایدار اقتصادی به خرید و نگهداری طلا روی می‌آورند؛ زیرا قدرت خود را بارها در دوره‌های تورمی برای حفظ ارزش پول ثابت کرده است. به همین دلیل است که قیمت طلا در درازمدت همیشه روند افزایشی داشته است.

کمیابی و ماندگاری: یکی از ویژگی‌های مهم طلا محدودیت عرضه آن است. برخلاف پول ملی کشورها که بانک‌های مرکزی آن‌ها را به هر مقداری که دلشان بخواهد چاپ می‌کنند، منابع طلا محدود است و باید به‌صورت فیزیکی استخراج شود که به هزینه و زمان زیادی نیاز دارد. از سوی دیگر، طلا ماندگار است زیرا پوسیده نمی‌شود و به‌راحتی آسیب نمی‌بیند؛ یعنی در طول قرن‌ها بدون اینکه از ارزش آن کاسته شود باقی می‌ماند.

نقدینگی: طلا نقدشوندگی بالایی دارد. به این معنا که خرید و فروش آن آسان است و تقریباً هر زمانی که بخواهید و در هر جایی می‌توانید آن را به‌سرعت و به‌راحتی به پول نقد تبدیل کنید.

بدون ریسک وابستگی به ناشر: برخلاف سهام یا اوراق قرضه، طلا به عملکرد یا توان پرداخت بدهی ناشری مانند شرکت یا دولت وابستگی ندارد.

ظهور بیت کوین در فضای تحت‌سلطه طلا

برخلاف طلا، بیت کوین یک پدیده کاملاً مدرن است. عمر بیت کوین دربرابر عمر هزاران‌ساله طلا، هنوز به دو دهه نرسیده است؛ بااین‌حال برای افرادی که به‌دنبال جایگزینی برای سرمایه‌گذاری‌های سنتی هستند، بیت کوین گزینه جذابی است.

برای ارزیابی اینکه آیا بیت کوین همانند طلا برای سرمایه‌گذاری مناسب است یا نه، باید ویژگی‌های بیت کوین را بررسی کنیم. آیا این ارز دیجیتال مانند طلا می‌تواند به‌عنوان یک ذخیره استراتژیک ارزش در نظر گرفته شود یا نه؟ برای پاسخ، بیایید همان ویژگی‌های طلا را در بیت کوین ببینیم:

ذخیره ارزش: بیت کوین در کمتر از دو دهه از پیدایش خود در سال ۲۰۰۹، به‌عنوان یک ذخیره ارزش پذیرفته شده است؛ تا جایی که به آن لقب «طلای دیجیتال» داده‌اند. بسیاری از سرمایه‌گذاران نهادی، مردم عادی و حتی برخی دولت‌ها به آن به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری نوین اعتماد دارند.

دارایی امن: در دوره‌های بحران اقتصادی، نوسانات ارزی، تحریم‌های بین‌المللی و بحران‌های غیرمترقبه مثل شیوع کووید-۱۹، شاهد بودیم که مردم در سراسر جهان به‌ویژه ساکنان کشورهایی با تورم بالا ازجمله کشور ما، برای حفاظت از ارزش دارایی‌های خود به بیت کوین روی آوردند.

کمیابی و ماندگاری: سقف عرضه بیت کوین ۲۱ میلیون واحد است. بعد از استخراج همه واحدها، دیگر هیچ بیت کوینی تولید نخواهد شد. علاوه بر آن، سختی استخراج بیت کوین به‌مرور زمان افزایش می‌یابد. به همین دلیل است که برخلاف پول فیات که بانک‌های مرکزی به‌صورت نامحدود آن را چاپ می‌کنند، بیت کوین کمیاب است و همین باعث افزایش ارزش آن در طول زمان می‌شود. از سوی دیگر، تا زمانی که بلاک چین و اینترنت وجود دارند، بیت کوین باقی خواهد ماند و چون فیزیکی نیست، هیچ‌چیز نمی‌تواند آن را نابود کند.

نقدینگی: نقدشوندگی بیت کوین فوق‌العاده بالاست. در هر زمانی از ۲۴ساعت شبانه‌روز و در هر جایی که هستید، فقط با داشتن یک دستگاه متصل به اینترنت، می‌توانید بیت کوین را به پول نقد تبدیل کنید. همیشه هم برای آن خریدار وجود دارد؛ زیرا شما با شبکه گسترده‌ای از کاربران در سراسر جهان روبه‌رو هستید.

بدون ریسک وابستگی به ناشر: برخلاف سهام یا اوراق بهادار، بیت کوین کاملاً غیرمتمرکز است و به هیچ شرکت، دولت یا نهادی وابسته نیست. قیمت بیت کوین صرفاً با نیروهای عرضه و تقاضا در بازارهای جهانی تعیین می‌شود.

مقایسه بیت کوین و طلا

حالا که متوجه شدیم بیت کوین و طلا در ویژگی‌های اساسی خود به هم شباهت زیادی دارند، می‌توانیم آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کنیم.

قوانین و مقررات

در بسیاری از کشورها مردم می‌توانند طلای فیزیکی را آزادانه بخرند و بفروشند. برای مثال، ما در کشورمان خیلی راحت وارد طلافروشی می‌شویم و بعد از پرداخت مبلغ طلا آن را خریداری می‌کنیم. اگر لازم بود آن را بفروشیم، با ارائه فاکتوری که ثابت می‌کند آن قطعه طلا متعلق به ماست، این کار را انجام می‌دهیم. بااین‌حال، طلا کاملاً تحت‌نظارت دولت است و سیستم خرید و فروش آن شفاف و دقیق است. وزن، کارمزد ساخت و مالیات آن کاملاً مشخص است و طلافروشی‌ها هم باید حتماً مجوز رسمی داشته باشند.

خرید و فروش بیت کوین تقریباً راحت است و هیچ محدودیتی ندارد. با اینکه برخی کشورها آن را ممنوع اعلام کرده‌اند، هرگز نمی‌توانند جلوی خرید و فروش بیت کوین را بگیرند! چون حتی اگر صرافی‌ها را ممنوع‌الکار کنند، باز هم پلتفرم‌هایی هستند که به کاربران خدمات ارائه می‌دهند و چون بیت کوین غیرمتمرکز است، هیچ حکومتی نمی‌تواند بر آن کنترل داشته باشد. البته مقرراتی برای صرافی‌ها وجود دارد، اما خود بیت کوین از ویژگی تمرکززدایی بهره‌مند است و تراکنش‌‌های آن همتا به همتا انجام می‌شوند. بنابراین، قوانین و زیرساخت‌های نظارتی درباره آن وجود ندارد.

امنیت

خرید و فروش طلا تا زمانی که از جاهای معتبر انجام شود، امن است. برای نگهداری آن می‌توانید آن‌ها را استفاده کنید یا در صندوق امانات بانکی نگه دارید. می‌توانید برای امنیت بیشتر آن‌ها را بیمه کنید یا از بروکرها صندوق طلای غیرفیزیکی بخرید. بااین‌حال، امنیت طلا قبل از هرچیز به شیوه نگهداری شما بستگی دارد زیرا امکان سرقت، گم‌شدن و آسیب‌دیدگی آن بالاست.

امنیت بیت کوین با کدهای رمزنگاری تأمین می‌شود و با فناوری‌هایی که درحال‌حاضر داریم شکست‌ناپذیر است. بیت کوین در کیف پول‌های ارز دیجیتال ذخیره می‌شود و بنابراین، مانند طلا فیزیکی نیست که نگهداری آن دشوار باشد. بااین‌حال، این بدان معنا نیست که امنیت بیت کوین نقطه‌ضعف ندارد. اگر از کیف پول‌های نامعتبر استفاده کنید، دستگاه‌های فیزیکی شما ازجمله موبایل و رایانه امن نباشند، کلیدهای خصوصی خود را در جای امن نگه ندارید یا از راه‌حل‌های امنیتی قوی مانند احراز هویت دوعاملی (2FA) استفاده نکنید، به‌راحتی بیت کوین‌های خود را از دست خواهید داد. نگرانی عمده‌ای هم درباره امنیت بیت کوین وجود دارد و آن این است که ممکن است محاسبات کوانتومی در آینده بتوانند رمزنگاری بیت کوین را بشکنند. 

کاربرد

طلا چیزی فراتر از ذخیره ارزش است. خواص فیزیکی آن ازجمله چکش‌خواری، رسانایی گرما و الکتریسیته، مقاومت دربرابر هوا، گرما، رطوبت و بسیاری از حلال‌ها باعث شده است کاربردهای زیادی داشته باشد. برای مثال می‌توان آن را در صنایع جواهرسازی، الکترونیک، پزشکی، دندانپزشکی، صنعت خودروسازی و هوافضا استفاده کرد.

درمقابل، بیت کوین ازنظر کاربرد محدود است. درحال‌حاضر فقط به‌عنوان یک دارایی پرریسک برای سرمایه‌گذاری و به‌عنوان ابزار پرداخت به کار می‌رود و در اصل برای همین منظور ساخته شده است. بااین‌حال، چون ویژگی‌های فیزیکی ندارد، به‌اندازه طلا کاربردی نیست. البته فناوری زیربنایی آن یعنی بلاکچین کاربردهای زیادی در صنایع مختلف به‌عنوان سیستم ثبت سوابق خواهد داشت. خود بیت کوین هم در بخش دیفای می‌تواند در فرایندهای وام، استقراض و سایر امور مالی غیرمتمرکز کاربرد داشته باشد. باید منتظر ماند تا بخش دیفای رونق بیشتری بگیرد.

عرضه

هم بیت کوین و هم طلا منابع محدودی دارند. تمام بیت کوین‌های جهان هرگز از ۲۱ میلیون واحد بیشتر نخواهد شد. این در حالی است که سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده مقدار طلای موجود را ۲۰۰٬۰۰۰ تن به‌اضافه ۵۰٬۰۰۰ تن طلای باقی‌مانده برای استخراج برآورد کرده است. فرق این دو آن است که منابع طلا را فقط به‌شکل تخمینی می‌توان محاسبه کرد اما بیت کوین به‌طور مشخص ۲۱میلیون واحد بیشتر ندارد و این در کد آن تعبیه شده است.

نقدینگی

هم طلا و هم بیت کوین نقدشوندگی بسیار بالایی دارند. بااین‌حال، شرایطی وجود دارد که گاهی بیت کوین نقدشونده‌تر از طلاست و گاهی طلا نقدشوندگی بیشتری نسبت به بیت کوین دارد. ازنظر ساعات معامله، بازار طلا فقط در ساعات و روزهای مشخصی از هفته باز است. برای مثال شما نمی‌توانید ساعت ۲ صبح هیچ طلافروشی‌ای باز نیست که بتوانید طلا را به پول نقد تبدیل کنید. حتی فرم غیرفیزیکی طلا در کارگزاری‌ها هم در ساعات تعطیلی بورس قابل‌نقدکردن نیست.

این در حالی است که بازار ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز است و هرگز بسته نمی‌شود. بنابراین، حتی اگر چهار صبح هم تصمیم به معامله بگیرید، امکان آن برای شما وجود دارد.

نقدشوندگی طلا و بیت کوین از یک سو به حجم آن‌ها هم بستگی دارد. برای مثال، هرچقدر طلا داشته باشید ممکن است بتوانید آن‌ها را در یک روز نقد کنید. طلافروشی‌های زیادی وجود دارند که می‌توانید با ارائه فاکتور به هریک از آن‌ها طلای خود را بفروشید. این در حالی است که مقدار نقدینگی روزانه بیت کوین در صرافی‌ها محدود است. بنابراین اگر تعداد بیت کوین‌هایتان در صرافی بیشتر از حد مجاز باشد، نمی‌توانید کل آن را در یک روز نقد کنید. می‌توان گفت از این نظر طلا نقدشونده‌تر از بیت کوین است.

نوسانات قیمتی

براساس آخرین داده‌های وب‌سایت Bloomberg ICE Benchmark، قیمت بیت کوین بیش از ۴٫۵ برابر بی‌ثبات‌تر از قیمت طلا است.

قیمت بیت کوین تحت‌تأثیر رسانه‌ها، احساسات سرمایه‌گذاران، اقدامات نظارتی و جوّ بازار قرار می‌گیرد. اخبار مربوط به صنعت کریپتو می‌تواند با به‌وحشت‌انداختن سرمایه‌گذاران آن‌ها را به تصمیم‌گیری‌های شتاب‌زده وادارد و به‌سرعت قیمت بیت کوین را کاهش یا افزایش دهد. این نوسانات به‌طور کلی در طلا دیده نمی‌شود، هرچند قیمت طلا هم کاملاً ثابت نیست. برای مثال، چندی پیش در ۱۳ صفر شاهد بودیم که چگونه بازارهای طلا مملو از جمعیت شده بود و ملت در حال خرید طلا برای رفع نحسی این روز بودند که باعث نوسانات قیمت طلا شد!

مالیات

هرکشوری قوانین مالیاتی خود را برای طلا و بیت کوین دارد. بااین‌حال، بیت کوین در بیشتر کشورها قانون‌گذاری نشده است و به همین دلیل جزو دارایی طبقه‌بندی نمی‌شود که به آن مالیات ببندند. البته بعضی کشورها مانند آمریکا طلا را مانند یک اشیای فیزیکی کلکسیونی می‌دانند و ۲۸درصد از سود آن را به‌عنوان مالیات برمی‌دارند. این در حالی است که بیت کوین را مانند خانه یا خودرو به‌عنوان دارایی حساب می‌کنند که مالیات آن از ۵۰درصد به بالا شروع می‌شود. در کشور ما تا چند وقت پیش قرار بود قوانینی برای مالیات بر طلا وضع شود که به نتیجه نرسید.

مزایا و معایب بیت کوین و طلا در یک نگاه

حالا بیایید برای جمع‌بندی، مزایا و معایب بیت کوین و طلا را بررسی کنیم. بعد از این بخش به‌راحتی می‌توانیم تصمیم بگیریم که بالاخره طلا بخریم یا بیت کوین.

نوع داراییمزایامعایببیت کوینپتانسیل سودآوری آن در کوتاه‌مدت بیشتر از طلاست.نیازی به نگهداری فیزیکی ندارد.در سراسر جهان قابل‌معامله است و می‌تواند تحریم‌ها را دور بزند.خرید کسری بیت کوین تا ۱۰۰میلیون رقم اعشار دارد و بنابراین، امکان خرید کسری آن فراهم است. این باعث می‌شود برای سرمایه‌گذاران خرد مناسب باشد. نوسانات شدید قیمتی آن ممکن است در مدت‌زمان کوتاهی ارزش سرمایه‌گذاری را کاهش دهد.نبود قوانین مشخص درباره آن، با ریسک سرمایه‌گذاری همراه است.خرید و نگهداری آن به دانش فنی نیاز دارد. ریسک هک و کلاهبرداری از صرافی‌ها (نه خود بیت کوین) می‌تواند به ازدست‌دادن بیت کوین بینجامد.طلاتاریخچه نمودار قیمت طلا طولانی است و برای تحلیل بلندمدت عالی است.عوامل مؤثر بر قیمت طلا قابل‌پیش‌بینی‌تر و شناخته‌شده‌تر هستند.نقدشوندگی بالایی دارد.نوسانات قیمت آن شدید نیست و از ثبات نسبی برخوردار است.پذیرش عمومی آن تقریباً همگانی است.در شرایط کاهش ارزش ریال، از سرمایه ما محافظت می‌کند.نگهداری آن تا حدی دشوار است.رشد آن به‌شدت به قیمت دلار وابسته است.رشد قیمت آن در مقایسه با بیت کوین کمتر است زیرا نوسانات کمتری دارد.

مقایسه رشد قیمت طلا و بیت کوین در ایران در ۱۰ سال گذشته

اعدادی که در این بخش بررسی کرده‌ایم، تغییرات قیمت طلا و بیت کوین را از سال ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۳ نشان می‌دهد.

جدول تغییرات قیمت طلا

سالقیمت هر گرم طلای ۱۸ عیاردرصد رشد مثبت یا منفی نسبت به سال ۱۳۹۳۱۳۹۳۹۵٬۰۰۰ تومان۰٪۱۳۹۴۹۱٬۰۰۰ تومان۴٫۲۱- ٪۱۳۹۵۱۱۳٬۰۰۰ تومان۱۸٫۹۵ ٪۱۳۹۶۱۲۰٬۰۰۰ تومان۲۶٫۳۲ ٪۱۳۹۷۴۰۰٬۰۰۰ تومان۳۲۱٫۰۵ ٪۱۳۹۸۴۱۲٬۰۰۰ تومان۳۳۳٫۶۸ ٪۱۳۹۹۱٬۲۰۰٬۰۰۰ تومان۱٬۱۶۳٫۱۶ ٪۱۴۰۰۱٬۲۳۳٬۰۰۰ تومان۱٬۱۹۷٫۸۹ ٪۱۴۰۱۲٬۶۳۲٬۰۰۰ تومان۲٬۶۷۰٫۵۳ ٪۱۴۰۲۳٬۲۵۳٬۰۰۰ تومان۳٬۳۲۴٫۲۱ ٪۱۴۰۳۵٬۱۰۰٬۰۰۰ تومان۵٬۲۶۳٫۱۶ ٪

باتوجه‌به جدول مشاهده می‌کنید که فقط در سال ۱۳۹۴ قیمت طلا در ایران رشد منفی داشته است که به‌معنای کاهش قیمت مقطعی آن است. بعد از آن در تمام سال‌ها روند طلا صعودی بوده است. آن‌طور که ارقام جدول نشان می‌دهند، قیمت طلا در سال ۱۳۹۷ ناگهان از ۱۲۰هزار تومان به ۴۰۰هزار تومان رسید. از آن به بعد روند صعودی آن تا یک سال بعد کند بود ولی از سال ۱۳۹۹ رشدی تقریباً سه‌برابری را تجربه کرده است. در نهایت، رشد ۵۰۰۰درصدی طلا در ۱۰ سال گذشته نشان‌دهنده تورم شدید و کاهش ارزش ریال است.

جدول تغییرات قیمت بیت کوین

سالقیمت هر واحد بیت کوین در ۱ ژانویه هرسالدرصد رشد مثبت یا منفی نسبت به سال ۲۰‍۱۵ (۱۳۹۳ شمسی)۲۰۱۵۳۱۳٫۹۲ دلار۰٪۲۰۱۶۴۳۴٫۴۶ دلار۳۸٫۳ ٪۲۰۱۷۹۹۷٫۶۹ دلار۲۱۷٫۸ ٪۲۰۱۸۱۳٬۴۱۲٫۴۴ دلار۴٬۱۷۲٫۵ ٪۲۰۱۹۳٬۸۶۹٫۴۷ دلار۱٬۱۳۲٫۶ ٪۲۰۲۰۷٬۱۸۸٫۴۶ دلار۲٬۱۸۹٫۹ ٪۲۰۲۱۲۹٬۳۹۱٫۷۸ دلار۹٬۲۶۲٫۸ ٪۲۰۲۲۴۶٬۳۰۶٫۷۸ دلار۱۴٬۶۵۱٫۱ ٪۲۰۲۳۱۶٬۶۰۶٫۵۰ دلار۵٬۱۹۰ ٪۲۰۲۴۴۳٬۸۳۵٫۶۲ دلار۱۳٬۸۶۳٫۹ ٪۲۰۲۵۹۹٬۹۹۲٫۸۵ دلار۳۱٬۷۵۲٫۹۷ ٪

توجه کنید که قیمت بیت کوین در طول هر سال با تغییرات زیادی همراه بوده است. به همین دلیل برای به‌دست‌آوردن یک بینش درست، قیمت بیت کوین را در اول ژانویه در نظر گرفتیم. تاریخچه قیمت بیت کوین نشان می‌دهد در طی ۱۰ سال گذشته، قیمت بیت کوین حدود ۳۱٬۷۵۳ درصد رشد کرده است که تقریباً ۶برابر طلاست.

بیت کوین بخریم یا طلا؟ کدام‌یک برای سرمایه‌گذاری بهتر است؟

اگر بخواهیم به میزان رشد این دو دارایی در ده‌سال گذشته توجه کنیم، قطعاً بیت کوین رشد بسیار بالاتری را نسبت به طلا تجربه کرده است. بااین‌حال، نرخ رشد دارایی نمی‌تواند تنها عامل تعیین‌کننده برای تصمیم‌گیری درباره سرمایه‌گذاری باشد.

اگر بخواهیم واقع‌بین باشیم، این پرسش از اساس نادرست است. چه دلیلی دارد که یکی از آن‌ها را انتخاب کنیم؟ اگر به اصل متنوع‌سازی پایبند باشیم و «همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نگذاریم»، می‌توانیم بخشی از سرمایه خود را به بیت کوین و بخشی دیگر را به طلا اختصاص دهیم.

بااین‌حال، برخی افراد هستند که یکی از این دو را ترجیح می‌دهند. برای تصمیم‌گیری درست، بهتر است ابتدا ببینیم هدفمان از سرمایه‌گذاری چیست و در مرحله بعد، به این دقت کنیم که چه نوع شخصیتی برای سرمایه‌گذاری داریم.

هدف از سرمایه‌گذاری

اگر هدف شما انجام معاملات پرریسک ولی با سود احتمالی بیشتر است، بیت کوین به‌دلیل نوساناتی که دارد، می‌تواند گزینه بهتری برای شما باشد (هرچند تضمینی وجود ندارد). طلا هم پتانسیل سفته‌بازی را دارد اما نوسانات آن بسیار کمتر از بیت کوین است و به همین دلیل، کم‌ریسک‌تر است. درنتیجه، سود بالقوه کمتری نصیب شما می‌کند. نکته مهم دیگری هم وجود دارد و آن این است که در کشور ما اگر قیمت دلار هم بالا برود، سرمایه‌ای که روی بیت کوین گذاشته‌ایم افزایش می‌یابد!

اگر هدفتان سرمایه‌گذاری بلندمدت است، هردو می‌توانند مناسب باشند. طلا که به‌مرور زمان افزایش پیدا می‌کند و هرچه بیشتر آن را نگه دارید قیمت آن بیشتر می‌شود. به‌ویژه با تورمی که در کشورمان تجربه می‌کنیم، افزایش قیمت طلا در ایران سریع‌تر از کشورهایی مانند آمریکا است که از یک اقتصاد قدرتمند برخوردارند. بااین‌حال، بیت کوین هم با وجود نوسانات زیاد، در بلندمدت رشد بسیار زیادی داشته است. بیت کوین درعرض کمتر از دو دهه، از چند سنت به هزاران دلار رسیده است. همین چند ماه پیش بود که قیمت بیت کوین از ۱۰۰٬۰۰۰ دلار هم گذشت. بنابراین با افق زمانی بلندمدت می‌توان به بیت کوین هم امیدوار بود.

شخصیت سرمایه‌گذاری

انتخاب بین طلا و بیت کوین بعد از هدف سرمایه‌گذاری به شخصیت افراد بستگی دارد. باید به نیازها و میزان ریسک‌پذیری خود هم توجه داشته باشید. برای مثال:

اگر محافظه‌کار هستید: بهتر است در طلا سرمایه‌گذاری کنید زیرا شخصیت شما به‌دنبال ثبات و امنیت است و نمی‌توانید ریسک زیادی بپذیرید.

اگر ریسک‌پذیر هستید: بیت کوین برای افرادی که به‌دنبال سود بالا و تحمل ریسک‌های ناشی از نوسانات بازار بیت کوین هستند، جذاب‌تر است. بنابراین اگر شخصیت ریسک‌پذیری دارید و دنبال سرمایه‌گذاری‌های هیجان‌انگیزتری هستید، شاید بیت کوین برایتان بهتر باشد.

اگر سرمایه اندکی دارید: بیت کوین به‌دلیل قابلیت خرید جزئی یا کسری، امکان ورود با مبالغ کم را فراهم می‌کند؛ درحالی‌که طلای فیزیکی را نمی‌توانید تکه‌تکه بخرید. البته طلای غیرفیزیکی را می‌توان با مبالغ کم خریداری کرد. 

اگر دانش فنی زیادی ندارید: ممکن است اصلاً ندانید بیت کوین چیست و درک آن برایتان دشوار باشد. حتی ممکن است ندانید چطور باید آن را خرید و نگهداری کنید. در این صورت شاید طلا برایتان گزینه مناسب‌تری باشد. خرید و نگهداری طلا نیاز به دانش خاصی ندارد و هرکسی می‌تواند به یک طلافروشی معتبر برود و طلا بخرد.

اگر ماکسیمالیست بیت کوین هستید: اگر از طرفداران پروپاقرص بیت کوین هستید که مسلماً آن را به طلا ترجیح می‌دهید. اگر از مخالفان سرسخت آن هستید و مانند وارن بافت، سرمایه‌گذار افسانه‌ای، فقط چیزی را که درک می‌کنید می‌خرید، طلا به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری سنتی گزینه مناسب‌تری برای شماست.

تأثیر شرایط اقتصادی ایران

درکنار دو عامل بالا، شرایط اقتصادی ایران را هم نباید نادیده گرفت. اقتصاد کشور ما به‌ویژه در سال‌های اخیر با چالش‌هایی نظیر تورم مهارنشدنی، تحریم‌های بین‌المللی و نوسانات ارزی مواجه بوده است؛ شرایطی که بر هر دو دارایی اثر گذاشته است. هم طلا و هم بیت کوین رشد قابل‌قبولی در سال گذشته داشتند، اما این رشد عمدتاً واکنشی به تورم داخلی بوده است. بااین‌حال، بیت کوین، باتوجه‌به ماهیت غیرمتمرکز خود، فرصتی برای دور زدن تحریم‌ها و کسب سود بالا در کشورمان فراهم کرد. به‌طوری‌که بسیاری از افراد برای انتقال دارایی‌های خود به خارج از کشور یا سرمایه‌گذاری در بازارهای جهانی بیت کوین را ترجیح دادند زیرا این کار با طلا عملاً ممکن نبود.

آیا بیت کوین می‌تواند جایگزین طلا شود؟

طلا یک ذخیره ارزش شناخته‌شده است و هزاران سال قدمت دارد. سرمایه‌گذاران و بانک‌های مرکزی در سطح جهانی همواره ذخیره طلا دارند. واقعیت این است که انسان بدون طلا نمی‌تواند زندگی کند اما اگر بیت کوین همین فردا برای همیشه ناپدید شود، خلل چندانی در زندگی انسان‌ها به وجود نمی‌آید. بنابراین بعید است بیت کوین بتواند به‌طور کامل جایگزین طلا شود.

اولین جهش در قیمت بیت کوین نسبت به طلا در دسامبر ۲۰۱۷ اتفاق افتاد؛ اما پس از آن درعرض یک‌سال ارزش نسبی آن هفت‌برابر شد. سه سال بعد، ارزش بیت کوین نسبت به طلا ۱۵ برابر افزایش پیدا کرد اما باز هم به یک‌سوم ارزش نسبی خود سقوط کرد. بنابراین، ارزش بیت کوین در مقایسه با طلا نوسانی و غیرخطی است. بر اساس این داده‌ها، طلا در مقایسه با بیت کوین ذخیره ارزش مطمئن‌تری به نظر می‌رسد و بعید است که این ارز دیجیتال بتواند جای آن را بگیرد. بااین‌حال، فراموش نکنیم که محبوبیت بیت کوین سال‌به‌سال درحال افزایش است. همچنین به‌لطف صرافی‌های معتبر داخل کشور، معامله بیت کوین نسبتاً راحت‌تر شده است و نوسانات آن باعث می‌شود که به‌طور بالقوه بسیار سودآورتر از طلا باشد.

سخن پایانی

شرایط اقتصاد ایران در چند سال اخیر ناپایداری شدیدی را تجربه کرده است که درحال تبدیل‌شدن به یک بحران است. از یک‌سو تورم افسارگسیخته که باعث افزایش روزانه قیمت‌ها می‌شود و از سوی دیگر، افزایش قیمت دلار که تقریباً بر همه‌چیز ازجمله بیت کوین و طلا تأثیر می‌گذارد. بررسی روند رشد قیمت طلا در ایران طی ده‌سال گذشته نشان می‌دهد این دارایی جز در یک سال، در باقی زمان‌ها رشد صعودی داشته است. این در حالی است که بیت کوین با رشد ۶برابری نسبت به طلا در همین مدت کوتاه عمر خود، سودآورتر بوده است. بنابراین، اگر می‌خواهید در طلا یا بیت کوین سرمایه‌گذاری کنید، باید هدفتان از سرمایه‌گذاری و میزان ریسک‌پذیری خود را بسنجید.

پیشنهاد ما این است که سبد سرمایه خود را متنوع کنید و به هردو این دارایی‌ها اختصاص دهید. این رویکرد به شما کمک می‌کند از ثبات طلا و پتانسیل رشد بیت کوین به‌طور همزمان بهره‌مند شوید. در اقتصادی با نوسانات بالا مانند ایران، تمرکز بر یک گزینه واحد می‌تواند مخاطره‌آمیز باشد.

سؤالات متداول

طلا یا بیت کوین؟ کدام‌یک برای سرمایه‌گذاری مناسب‌اند؟

طلا و بیت کوین هردو برای سرمایه‌گذاری مناسب هستند. بااین‌حال، انتخاب بین آن دو به اهداف شما از سرمایه‌گذاری و میزان تحمل ریسکتان بستگی دارد.

آیا طلا برای سرمایه‌گذاری امن است؟

بله. طلا یک سرمایه‌گذاری امن به‌عنوان ذخیره ارزش بلندمدت است.

آیا بیت کوین می‌تواند جای طلا را بگیرد؟

بعید است. بیت کوین به‌عنوان یک ارز دیجیتال نمی‌تواند ویژگی‌های فیزیکی طلا و کاربردهای آن را برای انسان داشته باشد.

در ۱۰ سال گذشته طلا بیشتر رشد کرده است یا بیت کوین؟

از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۵ بیت کوین تقریباً ۶برابر طلا رشد کرده است. بااین‌حال نوسانات آن بیشتر از طلا است.

منبع خبر